Zemra pompon gjak në të gjithë trupin përmes arterieve. Në çdo kontraktim, zemra e shtyn gjakun në enët e gjakut. Presioni i gjakut gjenerohet nga shtytja e gjakut ndaj mureve të arterieve teksa pompohet nga zemra. Me rritjen e presionit, ngarkesa e zemrës intensifikohet. Hipertensioni, i referuar zakonisht si presioni i lartë ose i rritur i gjakut, është një çrregullim mjekësor i karakterizuar nga presioni i rritur në mënyrë të vazhdueshme në arteriet e gjakut.
Hipertensioni është faktori kryesor i riskut për sëmundjet dhe vdekjet në rajonin evropian të OBSH-së, duke përbërë gati një të katërtën (24%) e vdekjeve dhe 13% të rasteve të aftësisë së kufizuar në vitin 2019. Presioni i lartë i gjakut është një faktor risku i dukshëm si për vdekjet kardiovaskulare, ashtu edhe për barrën (ndikimin në popullatë). Hipertensioni, shpesh shfaqet pa simptoma të dukshme, duke qëndruar kështu në gjendje të fshehtë. Rrjedhimisht, indikacionet klinike fillestare mund të manifestohen si dukuri të rënda si atak në zemër ose goditje në tru, të cilat mund të kenë pasoja katastrofike. Rreth 33% e individëve me hipertension në rajonin evropian të OBSH-së nuk janë të vetëdijshëm për gjendjen e tyre, madje edhe midis atyre që janë identifikuar, menaxhimi mund të mos jetë optimal.
Presioni i gjakut shprehet numerikisht si një çift vlerash. Numri i parë (sistolik) nënkupton presionin brenda enëve të gjakut gjatë kontraktimit ose pulsimit të zemrës. Numri i dytë, i njohur si numri diastolik, tregon presionin në enët e gjakut gjatë periudhës kur zemra është në qetësi, ndërmjet rrahjeve. Hipertensioni përcaktohet duke matur presionin sistolik të gjakut në dy matje të veçanta, me një tregues prej ≥140 mmHg, dhe/ose presionin diastolik të gjakut në të dyja matjet, me një lexim prej ≥90 mmHg.
Pasja e një diete më të shëndetshme, ndërprerja e duhanpirjes dhe rritja e aktivitetit fizik mund të ulin në mënyrë efektive nivelet e presionit të gjakut. Individë të caktuar mund të vazhdojnë të përjetojnë hipertension, pavarësisht modifikimeve në stilin e tyre të jetesës, rast në të cilin mjeku mund të këshillojë përdorimin e një ose shumë medikamenteve. Objektivi optimal i presionit të gjakut mund të ndryshojë në bazë të problemeve të tjera themelore shëndetësore. Shumica e individëve duan të mbajnë vlera të presionit të gjakut nën 140/90.
Ka medikamente të ndryshme që përshkruhen zakonisht për menaxhimin e presionit të gjakut, duke përfshirë frenuesit ACE, bllokuesit e receptorit të angiotensinës-2, bllokuesit e kanaleve të kalciumit dhe diuretikët të tillë si hidroklorotiazidi dhe klortalidoni.